چند سالی است که تبلیغات دیجیتال به بخشی دائمی و جدایی ناپذیر از تجربه کاربر در هنگام وبگردی به روش های مختلف تبدیل شده است. این تبلیغات، از بنرهای رنگارنگ وب سایت گرفته تا ویدیوهای کوتاه در شبکه های اجتماعی و حتی تبلیغات هدفمند بر اساس رفتار کاربر، بخشی از محیط دیجیتالی است که هر روز با آن مواجه می شویم. این روند نه تنها بر نحوه مصرف محتوای آنلاین تأثیر گذاشته است، بلکه نحوه تعامل مصرف کنندگان با اینترنت و برندها را نیز شکل داده است. اینجانب الهه صالحی، دبیر تحریریه DM Board، در این یادداشت قصد دارم این سوال را مطرح کنم که چرا با وجود اینکه پلتفرم های جهانی مکانیزم شفاف تری برای نمایش تبلیغات دیجیتال دارند، شبکه های تبلیغاتی ایرانی هنوز گزینه ساده ای را به خود اضافه نکرده اند. تبلیغاتی که به کاربر اطلاع می دهد که چرا یک تبلیغ به او نشان داده شده است.
بحث شفافیت در ارائه و مدیریت تبلیغات موضوعی است که نباید نادیده گرفته شود. این موضوع به ویژه در ایران و به دلیل محدودیت در فضای دیجیتال و نبود راهکارهای مناسب برای ابراز نارضایتی از تبلیغات اهمیت بیشتری می یابد.
در ایران، کاربران اغلب با تبلیغات دیجیتالی مواجه می شوند که گاهی اوقات مزاحم و آزاردهنده هستند. علاوه بر این، هدف‌گیری مجدد تبلیغات، کاربر را ملزم می‌کند که بداند به کجا و چگونه هدایت شده است. اگرچه برخی از پلتفرم ها گزینه های محدودی را برای گزارش تبلیغات نامناسب ارائه می دهند، اما این ابزارها هنوز به طور گسترده در دسترس نیستند. علاوه بر این، بسیاری از کاربران نمی‌دانند این سیستم‌ها چگونه کار می‌کنند و چرا این تبلیغات نشان داده می‌شوند، یا حتی راهی برای تعیین اولویت‌های خود برای رسانه‌ای که تبلیغات در آن نمایش داده می‌شود را ندارند تا نمایش تبلیغات برای آنها شخصی‌تر شود. . به همین دلیل احساس نارضایتی از تبلیغات برای کاربران عادی ایرانی به امری عادی و روزمره تبدیل شده است اما متاسفانه دست کاربران به جایی بند نیست و به نظر می رسد چاره ای جز تحمل ندارند.
نمونه ای از نماد چرا این تبلیغ در تبلیغات گوگل
چرا من این تبلیغ را می بینم؟
این در حالی است که پلتفرم های بین المللی مانند گوگل و فیس بوک یا یوتیوب ساز و کاری اساسی برای این موارد در نظر گرفته اند. در بخش بزرگی از تبلیغات دیجیتال در سراسر جهان، به طور کلی علاوه بر شناسایی ناشر آگهی، علامت سوالی نیز در این گوشه ها دیده می شود که به صورت «چرا این تبلیغ؟» نمایش داده می شود، این ویژگی به کاربران این امکان را می دهد. فرصت این به آنها اجازه می دهد تا بفهمند چرا آن تبلیغ خاص به آنها نشان داده شده است، و یک نگاه ساده به این بخش نشان می دهد که موقعیت جغرافیایی کاربر، سابقه جستجو، علایق کاربر و رفتار آنلاین شخص در وب از جمله این دلایل است.
در این قسمت گزینه دیگری برای گزارش آگهی وجود دارد که با استفاده از این گزینه کاربران می توانند آگهی های نامناسب و مزاحم را گزارش کنند، سپس آگهی گزارش، بررسی و حذف می شود.
Google همچنین بخش My Ad Center را در تنظیمات تبلیغات جایگزین کرده است، جایی که کاربران می توانند به راحتی تبلیغات قابل مشاهده در سرویس های Google را سفارشی کنند و انتخاب کنند که آیا تبلیغات شخصی نشان داده شوند یا نه.
علاوه بر این، پلتفرم‌ها تلاش می‌کنند با بهبود گزارش‌دهی و ارائه اطلاعات شفاف درباره تبلیغات، حس کنترل را به کاربران بدهند. به عنوان مثال، بسیاری از پلتفرم ها به کاربران اجازه می دهند تا تبلیغات را بر اساس علایق و رفتار آنلاین خود سفارشی کنند و در صورت ناراضی بودن به راحتی آن را گزارش کنند.
شفافیت مهم است
شفافیت در تبلیغات دیجیتال به ارائه اطلاعات به مصرف کنندگان محدود نمی شود. این مفهوم شامل ابعاد گسترده تری مانند ایجاد اعتماد، افزایش تعامل مصرف کننده با برندها و ایجاد محیط سالم تر برای رقابت تبلیغاتی است. در کشورهای توسعه یافته این شفافیت به عنوان یک استاندارد پذیرفته شده است. قوانین سختگیرانه ای مانند GDPR در اروپا و سیاست های شفافیت گوگل، فیس بوک و سایر پلتفرم های اصلی به کاربران اطمینان می دهد که از داده های شخصی آنها به طور ایمن استفاده می شود و تبلیغات ترجیحات واقعی آنها را منعکس می کند.
اما در حالی که به نظر می رسد حتی ترک های عدن ایرانی نیز در این مورد موافق هستند، هیچ یک از آنها هنوز این قسمت را به تبلیغات خود اضافه نکرده اند. البته باید در نظر داشت که عموماً این قوانین در صورت نیاز نهادهای نظارتی وضع می‌شوند، در حالی که ایران هنوز قانونی در این زمینه تصویب نکرده است.
