گزارش کردن خبرگزاری تسنیم از ساری، مازندران، استانی که هر گوشه آن نماد طبیعت پر برکت است، امروز میزبان طرحی است که نه تنها برای کشاورزی این دیار، بلکه برای آینده کشاورزی کشور حیاتی است. سرشماری عمومی کشاورزی، طرحی که آمارهای مزارع برنج، باغ ها و دامداری های این سرزمین را جمع آوری می کند، دریچه ای برای نگاه دقیق تر به وضعیت کشاورزی و ارائه راهکارهای موثر است.
این طرح فراتر از نوشتن اعداد است. داستان مردمی را روایت می کند که زندگیشان به سرزمینشان وابسته است. در میان این تلاش‌های گسترده، کشاورزان و کارگران سرشماری نقش ویژه‌ای دارند. یکی به دنبال زنده نگه داشتن امید برای آینده سرزمین های خود است و دیگری تلاش می کند تا داده هایی را ثبت کند که قرار است چراغ راه سیاست ها باشد. این گزارش سفری به دل این رویداد است؛ با کشاورزان، عوامل و زمین هایی که در مورد آنها صحبت می کنیم.
این سرشماری در 9 بخش شامل زراعت، باغداری، کشت گلخانه ای، دامپروری، طیور سنتی، زنبور عسل، کرم ابریشم و پرورش ماهی انجام می شود و با بیش از 180 سوال تصویری دقیق از وضعیت کشاورزی استان ترسیم می کند. با توجه به جایگاه اول مازندران در تولید محصولات کشاورزی در کشور، همکاری کشاورزان و بهره برداران با مسئولان سرشماری در این روند از اهمیت بالایی برخوردار است.
صدای کشاورزان؛ به امید تغییر و پیشرفت
در روستای افراچال، منطقه کیلجارستاق سوری، یکی از کارگران سرشماری با کشاورز مسن به نام حاج نصرالله صحبت کرد. حاج نصرالله که زمین کوچکی برای کشت برنج و دامداری سنتی دارد، با لبخند و کنایه به مدارک و فرم های این مسئول گفت: خدایا این آمارها فقط روی کاغذ بماند. هر چه ما کشاورزان داریم از این سرزمین است. آنها با ما کاری خواهند کرد، اول به فکر آب باشید.»
حاج نصرالله با بیان اینکه چند سالی است که به دلیل کاهش منابع آبی در روستا مشکلات جدی در کاشت برنج و پرورش دام پیدا کرده است، اظهار می کند: وی می گوید: اگر این سرشماری بتواند مشکلات ما را به گوش مسئولان برساند و کاری برای ما انجام دهند واقعا ارزش زحمت را دارد.
در حالی که حسابگر دفتر و خودکارش را آماده می کرد، حاج نصرالله با لبخند تلخ شروع به صحبت کرد: «این اولین بار نیست که یک نفر می آید و از ما سؤال می کند. اما هر وقت جواب را از ما می گیرند، دیگر نتیجه ای نمی شنویم.» این بار آمده اید، خدا گرهی در کار ما باز کند.
افسر سرشماری که جوانی شاداب و صبور بود، توضیح داد: «آقای زائر، این آمار برای برنامه ریزی و حمایت بیشتر کشاورزی جمع آوری می شود. اطلاعاتی که ارائه می‌دهید می‌تواند به بررسی مشکلاتی مانند کمبود آب یا موانع رشد محصولات کمک کند.”
حاج نصرالله گفت: «نعوذ بالله چنین باشد. تو بنویس، من چیزی برای پنهان کردن ندارم. زمین ما کوچک است، من دو هکتار زمین کشاورزی دارم که عمدتاً برای کشت برنج استفاده می شود. ما در حیاط چند مرغ و خروس داریم و من یک یا دو گاو هم نگهداری می کنم.» اما این زمین ها دیگر کفاف زندگی ما را نمی دهد.
نفس عمیقی کشید و افزود: «در زمان پدرم این سرزمین ها پر برکت بود. اکنون نه باران می آید و نه قیمت محصول منصفانه است. پارسال که برنج را برداشت کردیم، دلالان آن را کیلویی 120 هزار تومان می فروختند اما چیزی عایدمان نشد».
افسر سوال دیگری پرسید: آقای حاج در طول سال از جهاد کشاورزی یا سازمان های دیگر حمایت می کنید؟
حاج نصرالله ابروهایش را بالا انداخت و با خنده تلخی گفت: «اگر حمایت می شد قطعا وضعیت ما بهتر از این بود. اینجا باید زانو بزنیم. گاهی اوقات کودهای یارانه ای می دهند، اما به همه نمی رسد. کمک به حل مشکلات».
حاج نصرالله که حالا با دقت بیشتری به صحبت های افسر گوش می کرد، با لحنی آرام تر و امیدوارتر گفت: «اگر قرار باشد این آمارها وضعیت ما را بهتر کند، همه چیز را می گویم. اما شما جوانان بدانید که کشاورزی فقط کاشت نیست و خرمن زنده است، اگر می توانید زمین های ما را احیا کنید.
این جملات سکوت کوتاهی ایجاد کرد. مسئول سرشماری با حاج نصرالله خداحافظی محترمانه ای کرد و گفت: حاج آقای شما رای شما ثبت شده و حتما به گوش مسئولین می رسد.
با خروج تیم سرشماری از خانه، نگاه حاج نصرالله آنها را بدرقه کرد. نگاهی که هنوز بین امید و شک در نوسان بود.
دیتا، چراغ راه آینده
در حاشیه بازدید از یکی از روستاهای اطراف ساری، با یکی از ماموران سرشماری کشاورزی جوان آشنا شدم. او خود را «علی جعفری» معرفی کرد، مردی نیرومند با کلاه لبه‌دار، چهره‌ای برنزه از ساعات طولانی کار در مزرعه. علی دفتر و تبلتش را در دست داشت و با کشاورز میانسالی که زیر سایه درختی نشسته بود صحبت می کرد.
وقتی تمام شد، با او تماس گرفتم تا درباره تجربیاتش با سرشماری کشاورزی بیشتر بدانم. او گفت: «ما اینجا ایستاده‌ایم تا تاریخ بسازیم. اطلاعاتی که ما جمع آوری می کنیم فقط یک سری اعداد نیست. هر یک از این خانه‌ها و زمین‌ها داستانی دارند، و این سرشماری کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که آن داستان‌ها گم نمی‌شوند.»
علی درباره روزهای کاری خود توضیح داد: صبح زود از مرکز شهر خارج می شویم و تا غروب خانه به خانه و مزرعه به مزرعه می رویم. هرجا کشاورزی هست باید برویم. از شالیزارهای سرسبز گرفته تا باغ‌های پر از درختان مرکبات گاهی اوقات مجبوریم کیلومترها در جاده‌های خاکی رانندگی کنیم یا در زمین‌های کشاورزی قدم بزنیم، اما من از این چالش‌ها لذت می‌برم زیرا می‌دانم کاری که انجام می‌دهیم برای آینده این کشور مهم است. زمین ها و افرادی که روی آن کار می کنند کمک می کنند.»
از او می پرسم بزرگترین چالش های این ماموریت چیست؟ علی سرش را تکان می دهد و می گوید: «یکی از مشکلات این است که برخی کشاورزان اطلاعات لازم را ندارند. به عنوان مثال، آنها دقیقاً نمی دانند چه اطلاعاتی را باید ارائه دهند یا کمی نگران هستند که آیا داده های خود جمع آوری می شود یا خیر. ما همیشه باید توضیح دهیم که این اطلاعات محرمانه است و فقط برای برنامه ریزی بهتر استفاده می شود.”
وی ادامه داد: مشکل دیگر تکه تکه شدن زمین است. در بسیاری از مناطق زمین کوچک و جدا از یکدیگر است. این امر نه تنها برای سرشماری بلکه برای خود کشاورزان نیز چالش ایجاد کرد. یکپارچه سازی زمین و ارائه خدمات به صورت متمرکز می تواند. کمک زیادی به این مناطق خواهد کرد.”
وقتی از او درباره تأثیر این سرشماری می پرسم، چشمانش برق می زند: «این اطلاعات مبنای تصمیم گیری های بزرگ است. به عنوان مثال همین امروز با خبر شدیم که بسیاری از مردم این روستا به مرغداری سنتی مشغول هستند اما دسترسی به دام ندارند یا مثلاً در آبیاری باغات خود مشکل دارند، این امر به مسئولان کمک می کند تا راه حل های بهتری برای این موارد پیدا کنند. مشکلات
علی که می خواهد بیشتر از مردم منطقه بگوید به خانه های کوچک کنار مزارع سرسبز اشاره کرد و افزود: در هر مزرعه ای که می بینم یک دنیا صبر و امید در آن احساس می کنم. این افراد سخت رنج می برند، اما همچنان با عشق کار می کنند. وقتی به صحبت‌هایشان گوش می‌دهیم، می‌فهمیم که چقدر زندگی آنها با این سرزمین‌ها پیوند خورده است».
وی در پایان گفت: امیدوارم نتایج این سرشماری بتواند تغییرات واقعی در زندگی این افراد ایجاد کند. ما تمام تلاش خود را می کنیم تا اطمینان حاصل کنیم که داده ها دقیق و به روز هستند. اکنون این به تصمیم گیرندگان بستگی دارد که از این داده ها بهترین استفاده را ببرند.”
سخنان علی یادآور مهمی بود: کشاورزی فقط کاشت و برداشت نیست. این اثر زندگی و هویت بسیاری از خانواده هاست. سرشماری کشاورزی فرصتی است برای حفظ و تقویت این هویت، فرصتی برای آینده ای روشن تر برای همه کسانی که از این سرزمین امرار معاش می کنند.
نقش سرشماری در توسعه استان مازندران
فرج الله فتح الله پور رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی مازندران در گفت وگو با تسنیم، با تاکید بر اهمیت سرشماری عمومی کشاورزی، این طرح را یکی از اساسی ترین اقدامات برای برنامه ریزی دقیق و توسعه پایدار کشاورزی در استان دانست و اظهار داشت: در سال 1394، در سال 1380 در سال 1395 به عنوان یکی از مهم ترین اقدامات صورت گرفته در راستای توسعه پایدار کشاورزی در دستور کار قرار گرفت. مازندران به عنوان قطب کشاورزی کشور با تنوع بی نظیر محصولات زراعی، باغی و دامی نقش مهمی در تامین امنیت غذایی کشور دارد ادامه 45 روزها، این فرصتی برای بهبود زیرساخت ها و توسعه زنجیره های ارزش با جمع آوری داده های دقیق است.”
فتح الله پور به ساختار این سرشماری اشاره کرد و افزود: این طرح در 9 بخش مختلف شامل کشاورزی، باغداری، کشت گلخانه ای، دامپروری، مرغداری سنتی، زنبور عسل، کرم ابریشم و پرورش ماهی طراحی شده و بیش از 180 سوال تخصصی را پوشش می دهد. این سوالات به گونه ای تنظیم شده است که بتواند تصویر کاملی از وضعیت کشاورزی استان بدهد و در عین حال اطلاعات شخصی کشاورزان کاملا محرمانه جمع آوری شده و ربطی به یارانه و مالیات ندارد.»
وی با اشاره به نقش این آمارها در طرح های کلان گفت: این سرشماری توسط مرکز آمار ایران و با مشارکت سازمان جهاد کشاورزی انجام می شود. داده های به دست آمده از این طرح مبنای برنامه ریزی در توسعه هفتم خواهد بود با توجه به جایگاه مازندران در تولید محصولات کشاورزی و سهم بالای آن در صادرات کشور، در دسترس بودن اطلاعات دقیق می تواند شکاف های موجود در زنجیره تامین را شناسایی کرده و افزوده های بیشتری را به همراه داشته باشد. ارزش استان در سال گذشته صادرات به 318 میلیون دلار رسید، اما با تکمیل زنجیره ها و توسعه زیرساخت ها می توانیم این رقم را به میزان قابل توجهی افزایش دهیم.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی به نقش افراد فعال در این سرشماری پرداخت و گفت: در مازندران بیش از 1.35 نفر در این طرح مشغول به کار هستند که از این تعداد 328 نفر به عنوان مامور سرشماری در مناطق مختلف حضور دارند. دهیاران، شوراها و بهره برداران کشاورزی در این طرح بسیار حائز اهمیت هستند بدون تعامل و اعتماد کشاورزان نمی توان به داده های دقیقی دست یافت که اساس توسعه روستایی است.
فتح الله پور در پایان بر اهمیت آمار دقیق برای آینده استان تاکید کرد و گفت: هزینه های کشاورزی مبنای این سرشماری نیست، بلکه هدف ما ایجاد بانک اطلاعاتی دقیق و کامل است که بتواند در بهبود زندگی کشاورزان موثر باشد. و رونق اقتصادی استان نیست. این امر نه تنها شعار سال را محقق می کند، بلکه مازندران را به عنوان الگوی توسعه پایدار کشاورزی در کشور ارتقا می دهد.
این گفت و گو نشان می دهد که سرشماری کشاورزی تنها به جمع آوری آمار نیست. بلکه گامی جدی برای توسعه، ارتقای بهره وری و برنامه ریزی دقیق تر در یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی استان است.
روایت خبرنگار تسنیم از طرح سرشماری کشاورزی
به گزارش تسنیم، سرشماری عمومی کشاورزی در مازندران فراتر از یک طرح آماری، فرصتی برای شنیدن صدای واقعی کشاورزان و زمین هایشان است. از حاج نصرالله که با دستان پینه بسته اش از سختی هایش می گوید تا سرشماری هایی که صبورانه در خیابان های روستا قدم می زنند، همه در این طرح بزرگ نقش دارند.
این سرشماری داده های ارزشمندی را ارائه می دهد که می تواند جهت آینده کشاورزی را روشن کند. چه در حوزه بهبود زنجیره تامین و چه در تقویت صادرات و توسعه فناوری های کشاورزی. اما مهمتر از آن امیدی است که در دل کشاورزان زنده می شود. به امید روزهایی که برنامه ریزی دقیق از بار مشکلاتشان بکاهد.
مازندران، این سرزمین سرسبز و حاصلخیز با همت مردمانش می تواند بار دیگر در کشاورزی ایران پیشتاز باشد. این سرشماری نه تنها برای ثبت داده ها بلکه برای ساختن آینده ای بهتر انجام می شود. آینده ای که در آن زمین سخاوتمندتر باشد و کشاورزان امیدوارتر.
انتهای پیام/
